Şengen Sazişini imzalayan ölkələr Şengen Bölgəsini təşkil edir. Bu ölkələrin bütün sakinləri Şengen zonası daxilində sərbəst hərəkət etmək hüququndan istifadə edirlər və buraya daxil olan dövlətlərin siyahısı daim genişlənir. Şengen Sazişi 2014-cü ilin aprel ayından etibarən 26 dövlət tərəfindən imzalanmışdır, halbuki əslində 30 dövləti əhatə edir.
Şengen ölkələri
Schengen zonasının bir xüsusiyyəti pasport nəzarətinin tamamilə olmamasıdır. Seçmə nəzarət məqbuldur, amma əslində heç bir yerdə istifadə edilmir. Şengen ölkələrinin sakinləri sərhədləri rəsmi sərhəd keçidlərinin yerləşdiyi yerlərdə deyil, istənilən yerdə keçmək hüququna malikdirlər. Eyni şey, viza ilə Şengen ölkələrində qalan səyahətçilərə də aiddir.
Sazişin tətbiq olunduğu 30 dövlət arasında 26-sı xarici sərhədlərdə və ölkələrin hava qapılarında sərhəd nəzarətini həyata keçirir, qalan 4-ü isə müqaviləni imzalamamalarına baxmayaraq avtomatik olaraq Şengen zonasına daxil olurlar.
Schengen Sazişini imzalayan 26 ölkə (2014-cü ilin iyul ayı etibarilə): Avstriya, Belçika, Macarıstan, Almaniya, Yunanistan, Danimarka, İslandiya, İspaniya, İtaliya, Latviya, Litva, Lixtenşteyn, Lüksemburq, Malta, Hollandiya, Norveç, Polşa, Portuqaliya, Slovakiya, Sloveniya, Finlandiya, Fransa, Çex Respublikası, İsveçrə, İsveç, Estoniya.
Şengen müqaviləsini imzalamamalarına baxmayaraq, Şengenə üzv olan dörd ölkə: Andorra, Monako, San Marino, Vatikan. Bu ölkələrin xarici sərhədləri və beynəlxalq hava limanları olmadığı üçün sərhəd nəzarətini həyata keçirmirlər.
Şengen müqaviləsini imzalayan, lakin pasport nəzarətini ləğv etməyən daha iki ölkə: Böyük Britaniya və İrlandiya. Bu ölkələri ziyarət etmək üçün turistlərin ayrı viza üçün müraciət etmələri lazımdır, AB vətəndaşları onları sərbəst ziyarət edə bilərlər.
Danimarka ərazisi tamamilə Şengen zonasına daxil deyil. Qrenlandiya və Farer adalarını yalnız bu ərazilərin ziyarətinə icazə verildiyi barədə bir qeyd içərisində olan xüsusi bir Danimarka vizası aldığınız təqdirdə ziyarət edə bilərsiniz.
Şengen Sazişini qismən tətbiq edən ölkələr
Şengen zonasına qoşulmaq istəyən, lakin hələ bütün şərtləri yerinə yetirməyən dörd ölkə daha var və vizaları Şengen deyil: Bolqarıstan, Kipr, Rumıniya, Xorvatiya. Bu ölkələrdə xarici sərhədlərini gücləndirmək və lazımi şəkildə qorumaq üçün praktik tədbirlər yoxdur, bu səbəbdən AB dövlətləri hələ də onlarla olan daxili sərhədlərini ləğv edə bilməzlər. Şengen qanunvericiliyi bu ölkələr tərəfindən tam tətbiq olunmur.
Rusiya vətəndaşları, Şengen Sazişini tam tətbiq etməyən ölkələrin hər biri üçün vəziyyəti konkret olaraq aydınlaşdırmalıdırlar, çünki hamısının fərqli qalma şərtləri var. Bu ölkələr turizm vizaları verirlər. Ancaq etibarlı bir Şengen vizası varsa, bəzilərinə vizasız ziyarət etməyə icazə verilir.
